Tant esperada, la saga "Fortune de France" sortís aquela dintrada sus France 2, a una ora de granda escota e en replay. Gràcia al realizator Christopher Thomson e al productor Joan Cottin, aquela seria s'es enrasigada dins los quites endrechs de Perigòrd qu'avián inspirat l’escrivan Robèrt Merle. L’istòria tresviranta e cavalieresca d’una familha anoblida que cerca a subreviure dins un monde estrigossat entre catolics e protestants balha matiera a una granda fresca cinematografica que tòca a las problematicas las mai actualas.

Èran bravas, esbleugissentas, quitament familiaras e pasmens impossiblas de situar dins lo temps. « Las frescas del Tassili » talas que las an nommadas al sègle passat son, zo sabèm ara, las òbras dels primiers elevaires agricultors del Sahara central.

Tres agachs frairenals entremesclats, los del pintre escrivan Francés Augiéras, del poèta Pau Placet e de Felip Pons, fotografe plastician, nos balhan a veire jusca al 5 de genièr al Pòl internacional de la Preïstòria de las Aisiás una relectura del dedins del paísatge, de la val de Vesèra al Sarladés, al fial de las sasons. Aquels imatges-poèmas expriman « de sentiments e visions extaticas e chamanicas fàcia als luòcs traversats », coma lo confisa suausament Felip Pons a la fola amicala que entora sa deambulacion al costat de Pau Placet, al mitan de lors creacions comunas. Lo moment es assuausat, en suspens, banhat pel solelh que totjorn dins aquel luòc nos brèça dins lo corridor dels àngels imaginat per l'arquitècte Rafèl Voinchet.

Es un ausèl, una camerà sul front, l'autra sus lo ventre. Per tèrra, un pilòte experimentat recep son imatge frontal e pòt ental entrar dins las plumas de l'ausèl e « téner lo mangle ». La segonda, orientabla, filma çò que lo cap operator causís de cadrar dempuèi aquel punt de vista mai encara qu'aerian, celeste, volatile, capable de s'envolar coma una fusada, vironar coma una busa o se lançar coma un falcon sus sa preda, en un mot, capable de volar baujament dins lo grand bal dels ausèls. Laidonc, lo regard de l'espectator s'envòla, vibra, barbela jusca a la virason, de còps que i a.

Aprèp son avant-primièra al Pòl Internacional de la Preïstòria, renouvelat tres còps en rason de son succès, aprèp sa sortida nacionala gràcia a la revista Sciences et Avenir dins son numerò consacrat als breç de l’umanitat, aprèp èstre estat seleccionat per lo Festenal del Film d’Arqueologia d’Amiens e aver recebut la Mencion Especiala de la Jurada al Festenal Objectiu Preïstòria de Pech Merle, aquel film virat dins una bòrda e una cròsa del Perigòrd negre, LO DARRIÈR PAÍSAN PREÏSTORIAN de Sofia Cattoire, ven de daverar lo Prèmi de la Recèrca Creativa al Festenal ICRONOS de Bordèu, mentre que son succès dins las salas contunha d’entraïnar Gilbèrt Pémendrant, son eròi central, dins l'aventura la mai brava de sa vita.

Del 5 al 7 de julhet 2012 se debanèt a Pech Merle dins Òlt lo prumièr Festenal del Film de Preïstòria. 45 films en competicion faguèron venir 1600 visitors dins lo Musèu de Preistòrïa amenatjat al dessús de la cròsa ondrada de Pech Merle. Una meravilha pintrada per nòstres aujòls aquò fai 25 000 ans onte se succèdon siloètas de femnas, bisons, mamots, cavals pigalhats e mans negativas. Lo succès d'aquela prumièra edicion atèsta de l'interès fòrt larjament partatjat per la recèrca de nòstras originas.