LA RASON D'ÈSSER DE L’AFRAIRAMENT
ALBUGA / MARCKOLSHEIM

Quitar son Alsàcia, sa maison, totas sas referéncias, e se retrobar dins lo Perigòrd Negre enquera plan rural de las annadas 40 fuguèt pas tot-parier una escorreguda toristica per los 80 000 Alsacians condamnats a l'exòde en Dordonha lo 1er de setembre 1939, jorn de l'invasion de la Polónia per l'Alemanha. D’autant que lor sejorn durèt pas una setmana mas ben una annada, jusca en octobre 1940, data de lor retorn dins lo camp de roinas qu'èra vengut entre temps lor vilatge, Marckolsheim, situat per son malaür al còr de la zòna dels combats.
Aquela afluéncia de conciutadans que parlavan pas la meteissa lenga – aicí parlavan occitan mentre que aquels Francés parlavan alsacian – fuguèt pas tanpauc aisida de viure per la populacion locala, redusida als racionaments de la guèrra.
Mas amb lo temps e l’èime paísan, la confiància e lo sosten prenguèron lo dessús. Talament ben que los ligams teissuts laidonc son enquera entretenguts, mièg-sègle pus tard, amb amistat e glòria, gràcia a un afrairament que s'esfòrça de contunhar son preciós trabalh de memòria.

PAULETA E VERGINA

Pauleta Faure, femna Bousquet, nascuda lo 31 d’agost de 1935 dins lo maine de Vernhòla a Campanha, aviá 4 ans en 1939. Se soven de l'arribada de la familha Schmitt : lo pair, Virgili, la mair, Loísa, e lors dos dròlles, Vergina, 19 ans e Roman, 17 ans. Se soven mai que mai de la dròlla, Vergina, estudianta en farmacia desrasigada mas escarrabilhada, que fasiá dins lo ranvers d’Albuga lo torn dels refugiats a bicicleta per lor aportar remèdis e solaç.
« Me gastava la Vergina, m'aviá presa jos son ala ! » se soven Pauleta que a 76 ans ràia de gentum e de simplicitat.
Lo paire e lo dròlle avián per lor part trobat de trabalh dins la mina de caolin tota pròpcha, sus la rota de Las Aisiás. La mair Loísa s'ocupava del fogal, installat dins la petita maison mesa a lor disposicion dins lo maine per de bordièrs vesins.
An partatjat tota una annada la meteissa vita simpla, amb lo lavador e las bèstias, los motons, las vacas, la polalha. La vita paísana, al ritme de las sasons.
Tot es demorat intact, 67 ans pus tard e Pauleta a totjorn son bon sorire que vos dit benvenguda quand òm arriba. Nos a contat aquela brava istòria e nos a permés de filmar son petit bocin de Perigòrd en tot punt parelh a la vision que n’an agut los refugiats alsacians a l'epòca. Un canton de paradís perigordin que descobriretz en agachant lo reportatge.

UN AFRAIRAMENT PER PAS PÈRDRE LA MEMÒRIA

L’afrairament entre Albuga e Marckolsheim establit lo 3 de mai 1986 per los meras Gerard Fayolle e Leon Siegel a permés als refugiats alsacians de tornar trobar las familhas del Perigòrd que los avián aculhits laidonc. Los ligams se son tornat nosar e de viatges alternats, aicí e alai, se son succedits dempuèi 20 ans. Uèi l’afrairament es representat per d’escambis entre escolans dels dos vilatges, per fin de perpetuar lo sovenir d’aquels temps dificiles e de las leiçons de solidaritat concrèta que laissa a l'umanitat.

La venguda al mes de mai de 2007 d'un grope de jovents de Marckolsheim de 11 a 13 ans, lotjats per de las familhas d’Albuga, a permés de reviscolar los sovenirs e de far compréner aquela pagina d’istòria a las generacions novèlas.
Pauleta Bousquet es venguda testimoniar, son pus gaire nombrós a poder zo far, d’aquels temps dificiles onte tot-parier nasquet l'amistat, lòrs d'una conferéncia organisada lo 23 de mai de 2007 al collègi Leroy Gourhan d’Albuga.
Conferéncia onte Dòna Miquèla Cibert, reira directritz de l'escòla primari d’Albuga, a presentat un rapèl dels fachs d'una granda clartat qu'a ben volgut nos confiar per fin que lo lector poguesse tornat situar plan precisament lo contèxte istoric, e per aquò la mercejam plan.

« Aquò’s gràcia a ‘quelas leiçons de l'Istòria que podem far lo projècte d'una Euròpa e d'un monde en patz » acabèt Sénher Gerard Campos, provisor del collègi d’Albuga, atencionat a transmetre de saber mas tanben de saber viure als adultes de doman.

Sofia Cattoire

Mercejam Dorotèa Neubrand e sa mair Claudina Ober, conselhièra municipala de Marckolsheim, per nos aver confiat las fotografias presas per Vergina Schmitt lòrs de l'exòde de sa familha en Perigòrd de setembre 1939 a octobre 1940. Mercejam Vergina Schmitt, femna Lacombe, per aquels subrebèls documents d'istòria e mercejam Pauleta Faure, femna Bousquet, per l'acuèlh calorós que nos a reservat e per son preciós testimoniatge.

Bibliografia :

« Marckolsheim, un siècle d’histoire » collection Mémoires de Vies
« Fragments d’Histoire » de Michel Knittel