LA CEREMONIA D'OFRENDA DE LAS MANS DELS PECH MERLIANS

Pauc aprèp lo solstici d'estiu, dins un abric amenatjat al dessús de la cròsa que veneravan, s'acampavan de jornadas entièras dins lo negre, menats per una embelinaire man roja passada exprèssament sus la darrièra paret. Quo èra l'òbra d'un que lo disián "Tournebize", lo que sabiá far virar los vents e transformar per un sabent jòc de lumièra una man de mainatge en man de gigant. Atirats per aquela vision, tots s'èran sietats e gaitavan dins la mesma direccion. Laidonc, amagat dins un locus mai pichon qu'apelan "cabine", lo Tournebize brandissiá de galetas argentadas d'un bon biais, jusca a çò que desliuren dins un rai cosmic lor secrèt gravat : images filmats al temps que lo film existava pas, deschifrant los capitols de la partida qu'es pas escrita de lor istòria, lor anteistòria.

L'ANTEISTÒRIA, ANTECRIST E ANTEDELUVIANA

Benlèu aviá besonh de s'amagar, que, de fach, aquela volontat ferotja d'inscriure lors originas dins una concreta temporalitat avalissiá bravament l'ecran de fum dels mites fondators instaurats per las religions. Aquel culte de la vertat dins un periòdi enquera pro sorne – la naissença del filh de lor Dieu èra enquera, zo cal rapelar, lo zerò de lor calendièr – los bolegava freneticament dempuèi pauc. En mens de dos sècles, lors recèrcas arqueologicas los avián catapultats mai de milions d'annadas en arrièr. De que èstre un brin tornabizats.

Nòstra ipotèsi es qu'aquela dimension novèla los angoissava e los pivelava en mesma temps. Pr'aquò, de tot temps, angoissa e pivelatge son lo motor de l'evolucion chas los ominids. Quò es perqué s'amassan pas mai dins una glèisa mas ben sus una pitarra qu'apelan "Pech Merle" per ensajar de se tornar apropriar l'infinit continuum de lor passat. Per çò que, se l'eternitat quò es long, subretot cap a la fin, venián de descobrir un brin estabosits que l'eternitat, quò es long, quitament a la debuta.

SOVENIRS NATURALS E INTELLIGÉNCIA ARTIFICIALA

Cadun aviá cavat a sa manièra un bocin de tèrra, un bocin de temps, e portava aquí çò qu'aviá cregut comprendre gràcia a un empegatge d'images e de sons. Images pres sul talh, dins la natura clafida de sovenirs, o images fabricats per las prumièras maquinas que utilisavan l'intelligéncia artificiala, tributaris de calculs fòrt longs mas jà a mand de tradusir los images dels raives, coma zo fasèm uèi aisidament a cada revelh.

Al cap de tots aquels viatges, un clan de savis s'amassava per causir los qu'aurián lo privilègi de tornar partir amb una man jol braç. De polidas mans curadas dins una mena de metal fabricat laidonc e ont òm pòt veire enquera coma una signatura : "Andriu Ipiens", queraque un Sapiens membre d'aquela tribú.

De mans d'aquela sòrta son estadas retrobadas a travèrs tota Euròpa, mai o mens oxidadas mas totjorn tustadas d'aquela quita marca, çò que pròva una provenença comuna.

AQUELS FOSSILS QUE NOS DESTIMBORLAN

Quant de temps se son adonats a aquela practica ? An capitat pauc a pauc a reconstituir sens a priòri las diferentas etapas de lor evolucion ? Se son un bèl jorn sentits enfin tot peluts de lors raiçes ? Lors films son avalits – lors galètas d'argent lusisson pus gaire – e es plan malaisat de se prononciar.

Atencion, viatge espacio-temporèl dins l'autre sens

Qué diràn de nosautres los arqueològs dins 50 000 ans ? Seràn fatigats de retrobar per milions nòstras sepulturas intactas en raison de las quantitats de conservators qu'aurem engolits ? Seràn de Marcians ? Serem per èls de babòias arrièradas, empegadas dins lors cresenças e tresperdudas de saber ? De bendas de "Bouvard et Pécuchet" talas las que descriu Gustau Flaubert, attrasentas e mai resolgudament pateticas ?

Naut los còrs ! Que que ne'n siá, coratge escavèm ! La vertat es pus tan lonh e al fons, nòstra aspiracion a la tornar trobar es jà en se un camin cap a nòstra liberacion.

Òc, èrem tots a Pech Merle dins la val d'Òlt per entendre clantir lo crit primal del prumièr festenal de films consacrats entièrament a la Preïstòria : Objectiu Preïstòria ! La darrièra aventura modèrna. E i avèm passat de moments d'excepcion, reclaus sul tèrme, tots en connexion, forçadament. Èra fòrt, èra caud, èra la vita. Vivament qu'aquò tòrne començar e que la tribú amassada per Bertrand Defoix e Clamentina Brandéis fròtje. Ip ip ip orrà e bis repetita placent ! Cal aprofechar de las bonas causas e tornar prene de çò que l'òm aima.

Sofia Cattoire